De Wallen van Retranchement, aangelegd volgens het Oudnederlands vestingstelsel vormen een natuurgebied dat veel landschapselementen met elkaar verbindt, zoals dijken, weiden, hagen en bomen. Restanten van de forten "Oranje" en "Nassau" zijn er nog te vinden. De wandeling gaat dan ook van start op deze wallen in het centrum van dit kleine dorpje in Zeeland.

Deze wandeling brengt je naar het Groot Eiland, een mooi stukje natuur dat omsloten is door kreken. Over de Liniedijk wandel je via het buurtschap Kijkuit verder in de richting van het Zijkanaal naar Hulst waar je langs de plaats komt waar in 1944 een baileybrug werd aangelegd.

Deze wandeling vertrekt aan het natuurgebied De Grote Putting, één van de weinige echte Oudlandgebieden die Zeeland nog heeft. In het dorp Kuitaart passeer je de poldermolen Vogelzicht uit 1865 om daarna langs het natuurgebied De Vogel te gaan. Hengstdijk ligt aan een twaalfde-eeuwse dijk en is ingepolderd door Vlaamse monniken, ooit had het een open verbinding met de Westerscheldekom.

Zeeuws-Vlaanderen mag dan weinig bossen hebben, rond Axel ligt heel wat bos. Het bospaadje begint al in de woonwijk. Het ommetje gaat dwars door bos, langs goed gevulde akkers en langs water. Heel veel water zelfs.

Bergen in Zeeuws-Vlaanderen? Jazeker. In BIervliet ligt de Molenberg. Het hoogteverschil met de omringende polders, afgegraven veengronden, is maar liefst zes meter. Op oude landkaarten ligt de Oude Stad op een eiland.

Dit ommetje laat je kennismaken met de mooie natuur rond Hengstdijk. Van het vertrekpunt wandel je in de richting van De Vogel, één van de oudste kreken in Zeeuws-Vlaanderen. Je gaat verder naar Vogelfort, dat zijn naam ontleend aan een voormalig fort. Je gaat nu verder over een onverhard pad en komt aan de Oude Trambrug Vogelfort. Over landelijk wegen wandel je in de richting van Hengstdijk. Hier wandel je rond de Sint-Catharinakerk om zo terug te keren naar het vertrekpunt.

Hoek lag in de twaalfde eeuw op een andere plek dan nu. Het dorp is zelfs twee keer verhuisd. Vremdijcke zoals Hoek toen nog heette, is na de doorbraak van de Braakman in 1488 een eind verder weer opgebouwd. Ook dat dorp verdronk. Op de hoek van twee dijken bouwden de inwoners een kerk en molen. En ontstond het huidige Hoek.

Dit ommetje gaat rond de kern van het dorp Kloosterzande. Onderweg kom je langs de windmolen zonder naam, de monumentale Sint Martinuskerk en Hof te Zande met soms prachtige vergezichten op de uitgestrekte polders.

Tijdens deze wandeling volgen we de sporen van het verleden. Oorlogen hebben Koewacht eeuwenlang veel ellende bezorgd maar ook mooie plekjes opgeleverd waar je nu gelukkig volop van kan genieten.

Dit ommetje laat je kennismaken met de noordelijkste punt van Oost Zeeuws Vlaanderen. Op de Westerscheldedijk heb je een prachtig uitzicht en zie je vlakbij enorme containerschepen door het water glijden. Verder wandel je door een oud kreekrestant dat nu een natuurgebied is en kom je langs twee amfibieënpoelen en een patrijzenakker.

In Terneuzen is het water altijd dichtbij. Het uitwateringskanaal, de Otheense kreek, de geulen in natuurgebied Margarethapolder en de Westerschelde, je komt er allemaal langs óf overheen. Het gebied voerde eeuwenlang een strijd tegen het water.

Het was aan het begin van de twintigste eeuw een drukte van belang in de haven van Philippine. Mannen, vrouwen en kinderen stonden de bemanning op te wachten die terug kwam van de mosselvangst. Anno 2020 is de haven verdwenen maar de Zeeuwse mosselen bleven.

Geen ommetje waarin je zoveel fasen in de geschiedenis doorkruist als dat van Sas van Gent. Van de aanleg van de sluis (‘sas’) en het graven van de Sassevaart (de voorloper van het huidige kanaal) in de zestiende eeuw en de uitbouw van het vestingstadje in de zeventiende eeuw. Tot de industriële revolutie in de negentiende eeuw en de herbestemming van industrieel en kerkelijk erfgoed nu. Sas van Gent gaat met de tijd mee.

Dit Ommetje met veel natuurschoon gaat door het waterwingebied Sint Jansteen naar Kapellebrug om door de Clingse Bossen terug te keren.

Sluiskil is onlosmakelijk verbonden met bedrijvigheid. Al vanaf het prille begin, bij de aanleg van een sluis in 1648 in de kil (geul). Het dorp heeft er zijn naam en bestaan aan te danken. Dankzij een haventje en veerdienst begon Sluiskil te groeien. Maar de bedrijvigheid bracht niet alleen voorspoed: een deel van Sluiskil moest verdwijnen bij de verbreding van het kanaal en Sluiskil raakte zijn hart kwijt. Tijdens het Ommetje Sluiskil overheerst de rust en is de bedrijvigheid meestal ver te zoeken. In de verte zie je enkel de windturbines en blauwe suikersilo’s. Pas bijna aan het eind, met zicht op het autoverkeer en de draaibrug, is de bedrijvigheid terug. Dan sta je in een alleraardigst natuurgebiedje, blijkt diep onder de grond de Sluiskiltunnel te liggen. Over veranderend landschap gesproken.

Westdorpe, moderne bedrijvigheid in een veranderend landschap. Hadden de bewoners in de jaren zeventig niet zo fel gestreden, dan was Canisvliet nu waarschijnlijk opgeslokt geweest door de industrie en had Westdorpe niet zo’n mooi ommetje gehad.

Het voorstellingsvermogen van de wandelaar wordt flink op de proef gesteld tijdens het ommetje rond Zaamslag. Het dorp had in de voorbije eeuwen een kasteel met kasteelheren, een commanderij met tempeliers, een hospitaal en een parochiekerk., maar ook een brouwerij en een molen. Ze zijn allemaal verdwenen. Gelukkig is er nog veel (natuurschoon) om van te genieten.

Het ommetje rond Zandstraat is een aaneenschakeling van dijken met populieren, graspaden, grindweggetjes en akkers. Toch is de wandelroute rond het dorp tussen Sas van Gent en Philippine verre van saai.

Het is een beestenboel rond Zuiddorpe. De Ratte, de Muis, Schaap(dijk) en Bontekoe zijn zomaar wat dieren die je er kan tegenkomen. Na de bezetting door de Spanjaarden maakten de inwoners korte metten met de Spaanse (katholieke) namen van straten en buurten. Fort Sint-Jan werd De Ratte en Fort Sint Marcus, de Muis.

De wandeling vertrekt aan de naamloze windmolen en gaat langs de Sint Martinuskerk. Over polderwegen gaat het verder in de richting van de Westerschelde waar je aan het klaphuisje tijdens een rustpauze de grootste zeeschepen op een steenworp afstand ziet passeren. Door het wandelgebied van Hof ter Zandeplein keer je terug naar het vertrekpunt.